Verschillende farmaciebedrijven hebben in de afgelopen weken laten weten dat de effectiviteit van coronavaccins boven verwachting is. Veel vaccins zijn voor meer dan 90% effectief in de testgroep. Volgens minister De Jonge kan begin januari 2021 al gestart worden met het vaccineren. Niet iedereen is overtuigd van het nut van vaccineren. Er wordt gevreesd voor bijwerkingen. Hoe zit het arbeidsrechtelijk? Kan een werkgever de verplichting opleggen om te vaccineren? Of staat een werknemer in zijn recht als hij weigert te vaccineren?
Verplichting tot vaccineren
Uitgangspunt is dat een werkgever geen verplichting kan opleggen tot vaccineren. In artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is namelijk het recht op een privéleven opgenomen. Onderdeel van dat privéleven is het recht op lichamelijk integriteit. Dat betekent dat eenieder zelf mag bepalen wat er met zijn lichaam gebeurt. Bijvoorbeeld wie er aan zijn lichaam zit en welke ingrepen (bijvoorbeeld operaties en vaccinaties) er worden gedaan Voor een inbreuk op dit recht is een wettelijke grondslag vereist. Op dit moment is er geen wet die bepaalt dat iemand verplicht gevaccineerd moet worden. Naar mijn idee zal die wettelijke grondslag er ook niet komen.
Het gaat zelfs nog een stapje verder. Je mag als werkgever niet zomaar vragen of iemand zich heeft laten vaccineren. Dit betreft immers medische gegevens. Alleen de arbodienst of de bedrijfsarts mag dit soort gegevens verwerken. Een werkgever mag geen medische gegevens van een werknemer verwerken. Indien het voor het beroep noodzakelijk is dat iemand zich laat vaccineren, bijvoorbeeld omdat diegene in een verzorgingstehuis werkt en direct contact heeft met mensen die in de risicogroep vallen, kan een werkgever aan een werknemer vragen om zich door een bedrijfsarts te laten zien. De bedrijfsarts kan vervolgens beoordelen of er sprake is van een risico bij de uitvoering van het werk. Dit moet gerapporteerd worden aan de werkgever. De werkgever kan vervolgens op basis van de analyse van de bedrijfsarts beslissen of hij al dan niet maatregelen neemt.
Staat een werkgever dan helemaal met lege handen? Nee, niet helemaal. Als werkgever mag je maatregelen nemen als dat objectief gerechtvaardigd is en de middelen passend en noodzakelijk zijn. Daarbij geldt bijvoorbeeld weer de situatie van een werknemer die zich niet laat vaccineren maar wel met mensen uit de risicogroep werkt. Indien het risico op besmetting bestaat dan kan het gerechtvaardigd zijn om die betreffende medewerker tijdelijk andere werkzaamheden op te dragen zolang het risico op besmetting bestaat.
Advocaat arbeidsrecht
Neem voor meer informatie contact op met:
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.