Meer dan 20% van de werknemers één of meerdere dagen thuis. Dit percentage is de afgelopen jaren gestegen. Een voordeel van thuiswerken is dat files vermeden kunnen worden. Uit sommige onderzoeken blijkt dat thuiswerkers productiever zijn (hetgeen weer wordt tegengesproken door andere onderzoeken). Ook ontstaat er een betere balans tussen werk en privé als er thuis gewerkt wordt (maar is dat wel echt zo?). Een risico voor de thuiswerker is dat die persoon binnen de organisatie minder zichtbaar is. Dit kan van negatieve invloed zijn op (bijvoorbeeld) promotiekansen. Welke rechten en plichten gelden er omtrent thuiswerken?
Recht om thuis te werken
Bestaat er een recht van een werknemer om thuis te mogen werken? Dat lig eraan wat er afgesproken is tussen werkgever en werknemer. Voordat de werknemer in dienst treedt kunnen afspraken worden gemaakt over de mogelijkheid van thuiswerken. Voor zover er geen afspraken zijn gemaakt is het korte antwoord: nee, er bestaat geen recht op thuiswerken.
Wet flexibel werken
De Wet flexibel werken (Wfw) is op 1 januari 2016 in werking getreden. Volgens de Wfw kan een werknemer aan de werkgever verzoeken om zijn arbeidsplaats aan te passen. Een werknemer kan dus vragen of hij op één of meer dagen thuis mag werken. De mogelijkheid om zo’n verzoek in te dienen bestaat alleen wanneer de werkgever tien of meer mensen in dienst heeft en deze werknemers meer dan zes maanden in dienst zijn. Ook moet het verzoek uiterlijk twee maanden voorafgaand aan de gewenste ingangsdatum (van het thuiswerken) worden ingediend. Het is niet vereist dat een werknemer het verzoek motiveert. Hij of zij hoeft dus niet de reden aan te geven waarom het verzoek tot thuiswerken wordt gedaan. Wel moet een werkgever na ontvangst van het verzoek met de werknemer in overleg treden. Het ligt voor de hand dat de motivatie van de werknemer dan besproken wordt.
Afwijzing verzoek tot thuiswerken
Als de werkgever het verzoek afwijst dan moet dit ook besproken worden met de werknemer. Voor zo’n afwijzing hoeft geen sprake te zijn van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Een werkgever is alleen verplicht een verzoek te overwegen. Er bestaat geen verplichting om positief op het verzoek te reageren. Als er een afwijzing volgt dan moet die afwijzing wél schriftelijk worden gemotiveerd. Een motivatie van een afwijzing kan bijvoorbeeld zijn dat structureel thuiswerken niet past bij de aard van de werkzaamheden.
Toewijzing verzoek tot thuiswerken
Als een werkgever het verzoek tot thuiswerken toewijst dan is het lastig om op deze beslissing terug te komen. Volgens de Wfw mag een werkgever een eenmaal toegekend recht om thuis te werken slechts terugdraaien bij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.
Arbeidsomstandigheden en thuiswerken
Ook als er vanuit huis wordt gewerkt blijft een werkgever verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden van een werknemer. Hoewel op thuiswerken niet alle arbeidsomstandighedenregels van toepassing zijn (uitgesloten zijn bijvoorbeeld verplichtingen ten aanzien van brandgevaar, vluchtwegen en kleedruimtes) is het wel zaak hier aandacht aan te besteden. Zo moet een werkgever ervoor zorgen dat een werknemer beschikt over een ergonomisch ingerichte werkplek. Die verplichting geldt óók bij het vanuit huis werken. De kosten voor het inrichten van de thuiswerkplek moeten in beginsel door de werkgever betaald worden.
Als niet aan de verplichtingen die voortvloeien uit de arbeidsomstandighedenwet is voldaan dan loopt een werkgever het risico dat de Inspectie SZW een boete oplegt. Ook kan een werknemer een werkgever aansprakelijk stellen voor de door hem/haar opgelopen schade bij de uitoefening van de (thuis)werkzaamheden.
Vastleggen afspraken thuiswerken
Het is verstandig om de afspraken over thuiswerken schriftelijk vast te leggen. Zo kunnen afspraken worden gemaakt over de arbeidsomstandigheden (bijvoorbeeld het toelaten van een preventiemedewerker in het kader van controle), kosten (werkplek, reiskosten, consumpties, internet, laptop, stroom) en controle van de werknemer. Het vastleggen van deze afspraken is ook aan te raden als er slechts incidenteel wordt thuisgewerkt.
Advocaat arbeidsrecht
Vragen over thuiswerken, de Wet flexibel werken, ARBO-wetgeving of een een andere vraag over arbeidsrecht? Neem dan contact op met de sectie arbeidsrecht van ons kantoor.
Neem voor meer informatie contact op met:
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat / Curator
mr. M. (Maartje) Roerdink
AdvocaatDeze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
