Inbreng
Bij de verdeling van een nalatenschap blijkt nogal eens dat de overledene tijdens leven aan de ene erfgenaam meer geschonken heeft dan aan de andere. Dat geeft scheve gezichten en roept de vraag op of dat bij de verdeling van de erfenis gelijk getrokken moet of kan worden.
Het gaat dan om de vraag of ‘inbreng’ van (de waarde van) een schenking moet plaatsvinden en of met de waarde van die schenking rekening gehouden moet worden bij het verdelen van de erfenis.
Inbreng is dus een verdelingshandeling die leidt tot verrekening van de waarde van de schenking met het uit de erfenis nog te ontvangen erfdeel.
Daarom kan in een procedure bij de rechter niet gevraagd worden een verkrijger van een schenking te veroordelen tot inbreng (betaling van het in te brengen bedrag), zeker niet zolang de verdeling nog niet heeft plaatsgevonden.
Oud erfrecht
In het erfrecht zoals dat gold tot 1 januari 2003 was de hoofdregel dat met een schenking tijdens leven wél rekening gehouden moest worden. De waarde van die schenking moest dan worden ingebracht en de ontvanger van de schenking verkreeg dan bij de verdeling minder uit de nalatenschap dan de andere erfgenamen. Dat was alleen niet zo indien de erflater in een testament uitdrukkelijk bepaalde dat tijdens leven gedane schenkingen ‘vrij van inbreng’ waren. De waarde daarvan werd dan in afwijking van de hoofdregel niet verrekend bij de verdeling.
Nieuw erfrecht
In het erfrecht vanaf 1 januari 2003 is dat precies andersom. Nu geldt als hoofdregel dat géén inbreng plaatsvindt, tenzij in het testament van de erflater staat dat dit wél moet gebeuren.
Inbreng moet overigens ook plaatsvinden indien de schenker dit bij het doen van de schenking heeft bedongen. Daarom is het van groot belang om een schenking, zeker wanneer inbreng door de schenker wordt bedongen, goed schriftelijk vast te leggen, zodat hierover na het overlijden geen discussie meer kan ontstaan. Echter ook dan kan in een later testament zijn opgenomen dat tóch géén inbreng behoeft plaats te vinden.
Inkorting, toerekening
Een afstammeling van de erflater kan recht hebben op een in de wet vastgelegd wettelijk erfdeel, de legitieme portie. Soms gaat een erflater ervan uit dat een kind tijdens het leven van de erflater al genoeg geschonken heeft gekregen en wordt het kind in het testament onterfd. Het kind zal dan toch beroep kunnen doen op de legitieme, het minimum wettelijk verplichte erfdeel.
Om dat erfdeel te kunnen berekenen worden gedane schenkingen bij de nalatenschap opgeteld; daarna kan dan de legitieme worden uitgerekend. De ontvangen schenkingen kunnen daarop in mindering komen (we noemen dat toerekening of imputatie). Maar ook is het mogelijk dat een niet onterfd kind vindt dat zijn legitieme geschonden is juist doordat er schenkingen zijn gedaan en waardoor er veel minder van de erfenis is overgebleven. In dat geval kan de legitimaris (die zijn legitieme opeist) eisen dat gedane schenkingen geheel of gedeeltelijk moeten worden terugbetaald aan de gezamenlijke erfgenamen zodat daaruit de opgevorderde legitieme kan worden uitbetaald. Dit heet ‘inkorting’ op schenkingen. Toerekening, inkorting en inbreng kunnen een rol spelen bij de afwikkeling van een erfenis en gedane schenkingen.
Vraag tijdig om advies
Staat in een testament dat de schenkingen van vóór 1 januari 2003 ‘vrij van inbreng’ zijn, dan zou je de conclusie kunnen trekken dat ‘oude schenkingen’ niet behoeven te worden ingebracht, maar dat de erflater ‘kennelijk’ heeft bedoeld dat de schenking van na 1 januari 2003 wél zou moeten worden verrekend. Die conclusie is dus onjuist.
Zijn er schenkingen gedaan tijdens leven dan kunnen ook vragen opkomen over inbreng, inkorting of imputatie van een schenking. Lastige vragen zoals uit het voorgaande blijkt. Raadpleeg direct een deskundige zodra er bij de afwikkeling van een erfenis vragen rijzen over schenkingen of de uitleg van een testament. Wij kunnen u antwoorden geven.
Advocaat erfrecht in Zutphen
Het is van belang om tijdig hulp en advies te vragen indien je bij (de afwikkeling van) een nalatenschap betrokken raakt, als (onterfde) erfgenaam, als executeur of als vereffenaar in een nalatenschap. Voorink Advocaten is gespecialiseerd in erfrecht en kan op veel vragen passende antwoorden geven en proberen conflicten te voorkomen of op te lossen. Leg uw vraag vrijblijvend aan ons voor.
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.