Beginselplicht tot handhaving
Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met een last onder bestuursdwang of dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken.
Uitzonderingen
Slechts onder bijzondere omstandigheden mag het bestuursorgaan weigeren dit te doen. Dit kan zich voordoen (1) indien concreet zicht op legalisering bestaat of (2) indien handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezien.
Redelijk handhavingsbeleid
Dat een bestuursorgaan, indien de hiervoor bedoelde bijzondere omstandigheden zich niet voordoen, gehouden is tot handhavend optreden, laat onverlet dat het bestuursorgaan, ingeval het in dat kader redelijk te achten beleid voert, bijvoorbeeld inhoudend dat het bestuursorgaan de overtreder in bepaalde gevallen eerst waarschuwt en gelegenheid biedt tot herstel voordat het een handhavingsbesluit voorbereidt, zich in beginsel aan dit beleid dient te houden (zie onder meer de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 7 augustus 2013, ECLI:NL:RVS:2013:2888).
Onredelijk handhavingsbeleid
In de uitspraak van de Afdeling van 10 oktober 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3273 had de betreffende gemeente echter een uitgebreid stappenplan als beleid, dat niet redelijk werd geacht. Het kwam feitelijk neer op (tijdelijk) gedogen. De Afdeling overwoog:
“Dit stappenplan komt erop neer dat, tenzij sprake is van een ‘gekwalificeerde kernbepaling’, nooit eerder dan na de derde controle waarbij de overtreding wordt vastgesteld tot daadwerkelijke handhaving wordt overgegaan, zonder dat in zoverre onderscheid wordt gemaakt tussen gevallen waarin een handhavingstraject ambtshalve wordt doorlopen en gevallen waarin een belanghebbende om handhaving heeft verzocht. Dit handhavingsbeleid leidt er feitelijk toe dat overtredingen, ook als belanghebbenden hebben verzocht om handhaving en zich geen bijzondere omstandigheden voordoen om daarvan af te zien, tijdelijk worden gedoogd en kan daarom niet redelijk worden geacht.”
Tot slot
Heeft u vragen over handhavend optreden door een bestuursorgaan? Of het weigeren om handhavend op te treden? Neem contact op met de sectie Bestuursrecht & Overheid van ons kantoor.
Neem voor meer informatie contact op met:

Advocaat / Curator
mr. F.B.M. (Frank) Van Aanhold
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.