Werknemers hebben momenteel recht op 26 weken onbetaald ouderschapsverlof. Dat ouderschapsverlof kan worden opgenomen in de eerste acht levensjaren van het kind. Nederland kent (nog) geen wettelijke loondoorbetalingsverplichting tijdens het ouderschapsverlof. Op cao- en bedrijfsniveau zijn in bepaalde sectoren wel afspraken gemaakt over een (gedeeltelijke) loondoorbetaling tijdens het ouderschapsverlof.
Op 2 augustus 2022 treedt de Wet betaald ouderschapsverlof in werking. Deze wet regelt dat het loon van de werknemer tijdens het ouderschapsverlof gedeeltelijk wordt betaald voor de duur van 9 weken. De wet beoogt een beter evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers.
De Wet betaald ouderschapsverlof betreft een implementatie van de Richtlijn (EU) 2019/1158. De richtlijn verplicht lidstaten tot (gedeeltelijke) betaling van het ouderschapsverlof voor de duur van twee maanden. De Nederlandse wetgever heeft bij de omzetting van de richtlijn naar nationaal recht gekozen voor een periode van negenmaal de arbeidsduur voor het (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof in plaats van de periode van twee maanden, omdat het onbetaalde ouderschapsverlof reeds is uitgedrukt in de wekelijke arbeidsduur en de uitkeringssystematiek van het UWV uitgaat van weken. De implementatie van de richtlijn heeft tot gevolg dat onder andere de Wet arbeid en zorg (Wazo) en de Wet flexibel werken (Wfw) worden gewijzigd.
Voorwaarden ouderschapsverlof
De werknemer heeft recht op (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof voor de duur van 9 weken. Dit recht geldt alleen als de 9 weken ouderschapsverlof worden genoten in het eerste levensjaar van het kind.
Indien sprake is van adoptie van een kind, heeft de werknemer recht op (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof in het eerste jaar na de dag van de feitelijke opneming ter adoptie mits het kind de leeftijd van acht jaren nog niet heeft bereikt.
Het is niet verplicht om het gehele ouderschapsverlof in één keer op te nemen. Het betaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen in een aansluitende periode in voltijd, meerdere perioden in voltijd, of aansluitend of in meerdere perioden in deeltijd.
De werknemer behoudt, conform de huidige wetgeving, het recht op 26 weken ouderschapsverlof. De overige 17 weken ouderschapsverlof kan de werknemer opnemen tot het achtste levensjaar van het kind. Deze 17 weken ouderschapsverlof zijn onbetaald.
Hoogte uitkering ouderschapsverlof
De hoogte van de uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de werknemer en maximaal 70% van het maximumdagloon.
Procedure ouderschapsverlof
De werknemer dient zich te richten tot de werkgever met het verzoek tot loondoorbetaling tijdens het ouderschapsverlof. Het verlof moet twee maanden voor de datum van ingang worden aangevraagd bij de werkgever.
De werkgever dient vervolgens een door het UWV beschikbaar gesteld digitaal formulier in dat dient ter aanvraag van de uitkering. De werknemer ontvangt de loondoorbetaling middels een uitkering die via de werkgever door het UWV wordt betaald. De werkgever vraagt de uitkering achteraf, dus nadat de werknemer het ouderschapsverlof heeft opgenomen, aan. De uitkering kan tot drie maanden na de rechtsperiode, ofwel tot 15 maanden na de dag van geboorte of adoptie van het kind worden aangevraagd. De uitbetaling van de uitkering geschiedt binnen 6 weken na afgifte van de beschikking door het UWV.
De werkgever heeft het recht om het ouderschapsverlof tot vier weken voor de datum van ingang te wijzigen op grond van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Voordat de werkgever tot wijziging van het ouderschapsverlof kan overgaan, dient hij te overleggen met de werknemer. De wijziging mag er niet toe leiden dat de werknemer de 9 weken ouderschapsverlof niet meer kan opnemen in het eerste levensjaar van het kind. Dit kan dus betekenen dat het zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang moet wijken voor het ouderschapsverlof van de werknemer. Aangezien de werknemer het ouderschapsverlof twee maanden voor de datum van ingang dient aan te vragen, mag ervan uit worden gegaan dat de werkgever voldoende tijd heeft om maatregelen te treffen die noodzakelijk zijn voor het zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.
Terugwerkende kracht
Het recht op (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof geldt ook voor werknemers die net voor de invoering van de wet ouder zijn geworden. Indien het kind voor 2 augustus 2022 geboren is én het kind op 2 augustus 2022 nog niet de leeftijd van één jaar heeft bereikt, heeft de werknemer recht op (gedeeltelijk) betaald ouderschapsverlof voor de duur van 9 weken. Indien de werknemer het maximale aantal weken ouderschapsverlof van 26 weken al heeft genoten, kan de werknemer geen aanspraak maken op dit recht.
Advocaat arbeidsrecht
Neem voor meer informatie contact op met:
Advocaat / Curator
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat
mr. M. (Maartje) Roerdink
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
