Onder omstandigheden kan bij betrokkenen bij een nalatenschap de vraag opkomen wat er nu precies in een testament staat en wat daar is geregeld. Het maken van een testament (een ‘uiterste wil’ waarmee een erflater bepaalt wat er met zijn erfenis moet gebeuren) is een zeer persoonlijke aangelegenheid. De inhoud van een testament blijft geheim (tenzij de erflater zelf aan anderen vertelt wat er in staat). Komt iemand te overlijden dan wil je weten óf er een testament is gemaakt. Je kunt dat zelf opvragen bij het Centraal Testamentenregister, maar je kunt ook een notaris vragen dat voor je te doen. Niet weet je dan wát er nu precies in het testament staat. Dat kan een notaris je vertellen zodra die het testament opent. De notaris kan vervolgens ook uitleg geven over wat er in dat testament staat.
Afschrift en inzage testament
De Wet op het Notarisambt regelt of en aan wie de notaris vervolgens inzage of een afschrift mag geven in een testament. Stel dat je bent onterfd, dan ben je géén erfgenaam. Maar volgens de wet heb je dan toch wel recht om te weten wat (alleen) daarover in het testament staat vermeld. Ook heb je recht inzage in het testament, maar alleen voor zo veel het over de onterving gaat. Een testament kan echter ook zo geformuleerd zijn dat iemand niet uitdrukkelijk wordt genoemd en impliciet wordt onterfd. Het testament wijst dan uitdrukkelijk iemand als enig erfgenaam aan en slaat (bijvoorbeeld) een kind over; dan word je impliciet onterfd. In dat geval krijg je ook geen inzage in het testament. De notaris kan je dan wel uitdrukkelijk bevestigen dat je bent onterfd.
Vaak zal een notaris overleggen met de erfgenaam die wel in het testament staat en diens toestemming vragen om een kopie van het testament aan de onterfde af te geven, zodat die zelf kan nalezen dat hij/zij is onterfd. Dan weet je waar je aan toe bent.
Onterfd
Stel dat je recht hebt op het wettelijk verplichte erfdeel, de legitieme. Daarop moet je binnen 5 jaren na de datum van overlijden dan uitdrukkelijk een beroep doen. Je wordt dan een schuldeiser van de nalatenschap; niet word je een erfgenaam. Na die termijn is het recht daarop vervallen. Dan moet je wel tijdig weten wie de erfgenamen van de erflater dan (op grond van het testament) wél zijn om je vordering bij die erfgenaam in te dienen. De notaris zal dat wel moeten meedelen om het mogelijk te maken dat je je rechten als legitimaris geldend kunt maken. Wijst het testament een executeur aan dan kun je (ook) daar je aanspraak op de legitieme kenbaar maken.
Boedelregister
De rechtbanken houden een (openbaar) Boedelregister bij waarin nagezocht kan worden wie erfgenamen zijn, wie vereffenaars van de nalatenschap zijn en of er een boedelnotaris is. Wie de in het testament aangewezen executeur is kan uit dit register niet worden achterhaald. De executeur is echter verantwoordelijk voor de afhandeling van een nalatenschap en zal op grond daarvan ook een onterfde erfgenaam moeten informeren over het overlijden en over de nalatenschap zodat de onterfde zijn rechten als legitimaris (en schuldeiser) kan uitoefenen.
Soms bepaalt een erflater (in zijn testament) dat de erfgenaam of (als de erflater bij testament een executeur heeft aangewezen) de executeur niet verplicht is om een legitimaris op de hoogte te stellen van zijn overlijden. Je zult dan zelf in de gaten moeten houden of de erflater van wie je verwacht op enig moment nog te kunnen erven, is overleden (bijvoorbeeld via familieleden of een aankondiging in de krant). Dat kan problemen opleveren en je zult dan onderzoek moeten doen wie de erfgenaam of de executeur is.
Advocaat erfrecht in Zutphen
Het is van belang om tijdig hulp en advies te vragen indien je bij (de afwikkeling van) een nalatenschap betrokken raakt, als (onterfde) erfgenaam, als executeur of als vereffenaar in een nalatenschap. Voorink Advocaten is gespecialiseerd in erfrecht en kan op veel vragen passende antwoorden geven en proberen conflicten te voorkomen of op te lossen. Leg uw vraag vrijblijvend aan ons voor.
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.