Het komt regelmatig voor dat ex-werknemers concurrerende activiteiten gaan verrichten nadat het dienstverband is geëindigd. Deze concurrerende activiteiten kunnen worden verricht bij een nieuwe werkgever. Ook kan een voormalig werkgever een eigen onderneming starten waarmee hij gaat concurreren. Mag dat zomaar?
Het antwoord op die vraag is mede afhankelijk van hetgeen is overeengekomen tussen werkgever en werknemer. Is er bijvoorbeeld een concurrentiebeding of relatiebeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst of een ander document dan zijn de mogelijkheden voor de voormalig werknemer beperkter dan wanneer er geen postcontractuele bedingen zijn overeengekomen. Maar ook al is er geen concurrentiebeding overeengekomen dan is het niet altijd geoorloofd om concurrerende activiteiten te verrichten. Een voormalig werknemer heeft zich te allen tijde te houden aan de maatschappelijke zorgvuldigheidsnorm.
Onrechtmatige werknemersconcurrentie
Uitgangspunt in het economisch verkeer is dat concurrentie is toegestaan. Concurrentie is zelfs noodzakelijk omdat voorkomen moet worden dat er een monopolie ontstaat (uitzonderingen daargelaten). Soms is concurrentie onrechtmatig. In bepaalde gevallen is dat evident. Als een voormalig werknemer zich schuldig maakt aan omkoping, sabotage of spionage dan is er weinig discussie mogelijk over de vraag of dit onrechtmatig is. Maar niet altijd is sprake van zo’n evident geval. In de minder evidente gevallen dient voldaan te zijn aan drie vereisten:
- het duurzame bedrijfsdebiet van de voormalig werkgever moet worden aangetast;
- deze aantasting is stelselmatig en substantieel;
- de voormalig werknemer maakt daarbij gebruik van de kennis en gegevens die hij bij zijn voormalig werkgever heeft opgedaan.
Met het bedrijfsdebiet wordt bedoeld hetgeen wat het bedrijf waardevol maakt. Dit kan onder andere bestaan uit de relaties, (product)kennis of bedrijfsgeheimen.
Of aan alle drie vereisten is voldaan dient te worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. Zo moet worden gekeken naar de grootte van het bedrijf, het totaal aantal concurrenten, de branche, het aantal relaties, etc. Als een voormalig werknemer voor zichzelf start en één relatie van een voormalig werkgever overneemt dan kan dat in het ene geval wel onrechtmatige concurrentie opleveren en in het andere geval niet. Er is eerder sprake van onrechtmatige concurrentie als de voormalig werkgever slechts enkele relaties heeft. In het geval de voormalig werkgever duizenden relaties heeft en een voormalig werknemer slechts één relatie overneemt dan zal niet zo snel sprake zijn van onrechtmatige concurrentie.
Ook moet gekeken worden naar de schade die de voormalig werknemer toebrengt aan de voormalig werkgever. Als deze schade groter is dan zal eerder sprake zijn van onrechtmatige concurrentie. Er is in beginsel geen sprake van onrechtmatige concurrentie als er geen schade is.
Voor een voormalig werkgever is het van belang om zoveel mogelijk bewijs te verzamelen dat sprake is van onrechtmatige concurrentie. Bewijs kan bijvoorbeeld bestaan uit e-mails of brieven die een voormalig werknemer aan relaties heeft gestuurd namens zijn eigen onderneming of nieuwe werkgever, stukken waaruit blijkt dat de voormalig werknemer al tijdens zijn dienstverband bezig was met concurrerende activiteiten (zoals het registeren van een website, inschrijven in de Kamer van Koophandel, oprichten van een rechtspersoon, etc), het tijdens het dienstverband met de voormalig werkgever doorsluizen van documenten die bedrijfsgeheimen bevatten naar zichzelf of de nieuwe werkgever, etc. Hoe meer bewijsmiddelen er voorhanden zijn hoe eerder een rechter zal aannemen dat sprake is van onrechtmatige werknemersconcurrentie.
Advocaat arbeidsrecht
Neem voor meer informatie contact op met:
Advocaat / Curator
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat
mr. M. (Maartje) Roerdink
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
