Mediation heeft binnen het arbeidsrecht een vaste plaats verworven en is een succesvol middel om arbeidsgeschillen op te lossen. Mediation is een wijze van conflictbemiddeling waarbij partijen zelf hun conflict willen oplossen onder begeleiding van een professionele derde, een mediator. Uitgangspunt bij mediation is dat partijen die meedoen – werkgever en werknemer, werknemers onderling, maar bijvoorbeeld ook OR en bestuurder – vrijwillig deelnemen aan een mediation, zich verbinden vertrouwelijk met de tijdens de mediation verkregen informatie om te gaan en zich committeren aan hun inzet om het conflict op te lossen. Mediation kan voorafgaand aan, tijdens, maar ook na afloop van juridische procedures worden gestart. Mediation is vaak goedkoper dan een juridische procedure, leidt vaak tot een snelle oplossing en kan alle geschillen betreffen die tussen partijen spelen. Dit heeft als voordeel dat bij gesprekken over een beëindiging kan worden gesproken over de vergoeding, maar bijvoorbeeld ook meteen kan worden meegenomen hoe om te gaan met het concurrentiebeding. Het UWV en de kantonrechter geven alleen een oordeel over het ontslag.
Neem voor meer informatie contact op met:
Advocaat / Curator
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat
mr. M. (Maartje) Roerdink
Hoewel mediation ook in het arbeidsrecht vrijwillig is, blijkt uit de jurisprudentie dat een rechter wel consequenties kan verbinden aan het weigeren van of dralen met mediation. Dat leidt soms tot strategisch ingezette mediations: mediations waarbij niet conflictoplossing maar een ander doel vooropstaat.
Vuistregels rechtspraak over mediation
Uit de jurisprudentie zijn de volgende vijf vuistregels af te leiden over mediation, ook wel de Pel-vuistregels genoemd naar de bedenker Johan Pel:
- Indien een van partijen zich na een mislukte mediation tot de (kanton)rechter wendt met het verzoek de arbeidsovereenkomst te ontbinden, zal dit verzoek worden toegewezen;
- de werkgever die weigert in te gaan op een voorstel tot mediation of daaraan voorwaarden vooraf verbindt, riskeert -indien het daarna tot een beëindiging komt- op die grond een hogere vergoeding;
- een werknemer die weigert in te gaan op een voorstel tot mediation, riskeert beëindiging van de arbeidsovereenkomst en -indien het daarvan komt- een lagere vergoeding;
- een werknemer die draalt ten aanzien van mediation of voorwaarden stelt aan mediation, riskeert zijn loon kwijt te raken ex artikel 7:628 BW of artikel 7:629 BW;
- een werkgever die draalt ten aanzien van mediation of voorwaarden stelt aan mediation, riskeert loon te moeten betalen in een situatie ex artikel 7:628 BW.
Mediationproces
Partijen kunnen zelf het initiatief nemen tot mediation. Soms adviseert een bedrijfsarts mediation om het arbeidsconflict op te lossen. Sinds 15 oktober 2014 geldt de zesde STECR Werkwijzer Arbeidsconflicten, waarin de bedrijfsarts duidelijke handvatten worden geboden wanneer hij mediation zou kunnen adviseren. Deze werkwijzer noemt wederom mediation als een van de mogelijkheden om een arbeidsconflict op te lossen. Partijen kunnen algemene informatie over mediation inwinnen bij mediators. Een registermediator kan worden gevonden via http://mfnregister.nl/. MfN (Mediators federatie Nederland) is de nieuwe naam van het NMI. MfN-mediators hebben zich geconformeerd aan gedragsregels, een klachtenregeling en tuchtrecht. Een mediation omvat gemiddeld drie bijeenkomsten. Afhankelijk van het aantal deelnemers en de complexiteit van de problematiek kunnen meer gesprekken nodig zijn. In de praktijk vindt wel discussie plaats tussen partijen over wie de mediator kiest en wie de kosten draagt. Een MfN-mediator is onafhankelijk en zal het laten weten als dat niet zo is. In de praktijk gebeurt het regelmatig, maar dit is zeker niet verplicht, dat de werkgever de kosten van de mediation (deels) betaalt. Dit kan anders zijn indien de werknemer mediation voorstelt of bijvoorbeeld een rechtsbijstandverzekering heeft die de kosten dekt. Het is per zaak verschillend of de adviseurs van partijen aanwezig zijn tijdens de mediation; sommige partijen vinden dat (in ieder geval tijdens de eerste bijeenkomst) prettig.
Stappenplan
• Een van partijen neemt het initiatief tot mediation;
• partijen bespreken en bepalen wie de mediator wordt en wie de kosten draagt;
• partijen hebben een intake met de mediator, variërend van kort contact per telefoon tot een eerste bijeenkomst;
• partijen starten in beginsel de eerste mediationbijeenkomst gezamenlijk en ondertekenen aldaar de mediationovereenkomst;
• de mediation wordt afgesloten met een vaststellingsovereenkomst waarin de afspraken worden vastgelegd.
