Soms is het nodig om over te werken. Van overwerk is sprake als er meer uren worden gewerkt dan het aantal overeengekomen uren. Stel dat in de arbeidsovereenkomst is opgenomen dat iemand 20 uren per week werkt. Mocht in een bepaalde week 24 uren worden gewerkt dan zijn er in die week 4 overuren gemaakt. Bestaat er aanspraak op vergoeding van de 4 overuren? Het antwoord daarop is: dat hangt af van hetgeen afgesproken is.
Het is in ieder geval niet verplicht om over te werken. Een verzoek van de werkgever om over te werken mag in beginsel worden geweigerd. Wel is het zo dat werknemers zich redelijk (als goed werknemer) moeten opstellen. Stel dat er zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn die het noodzakelijk maken om over te werken dan is het niet altijd mogelijk om een verzoek tot overwerken te weigeren. Een werkgever moet bij zo’n verzoek rekening houden met bezwaren van een werknemer tegen het overwerken. Voor de ene werknemer zal het eenvoudiger zijn om meer uren te maken dan voor een andere werknemer. Op het moment dat er bijvoorbeeld een collega beschikbaar is waarvoor het overwerk minder bezwaarlijk is dan zal een werkgever eerst aan die betreffende collega moeten vragen om over te werken.
Overuren kunnen op verschillende manieren worden vergoed, namelijk door:
- de overuren om te zetten in vakantie uren (tijd-voor-tijd);
- tegen uitbetaling van het overeengekomen uurloon;
- tegen uitbetaling van het overeengekomen uurloonplus een toeslag.
Als overwerk in geld wordt uitbetaald dan moet daarover in beginsel ook het vakantiegeld (van meestal 8%) worden berekend.
Arbeidstijdenwet bij overwerk
Bij het verrichten van overwerk moet rekening gehouden worden met de Arbeidstijdenwet. Hoewel in de Arbeidstijdenwet niets expliciets is opgenomen met betrekking tot overwerk staan er wel bepalingen in over de maximale arbeidsduur. Werknemers mogen niet meer dan 12 uren per dag of 60 uur per week werken, inclusief overwerk. Verder bepaalt de Arbeidstijdenwet het maximale aantal uren dat over een langere periode gewerkt mag worden. Over een periode van 4 weken mag gemiddeld 55 uren per week worden gewerkt en over een periode van 16 weken gemiddeld 48 uren per week. Voor bepaalde sectoren gelden hierop uitzonderingen, bijvoorbeeld in de zorg en de mijnbouw.
Naast regels met betrekking tot het maximaal aantal te werken uren bevat de Arbeidstijdenwet ook bepalingen over verplichte rustperiodes tussen werksessies. Werknemers hebben recht op rustperiodes tussen werkdagen en -weken om ervoor te zorgen dat ze voldoende tijd hebben om te herstellen van hun werkzaamheden.
Registratie van overuren
Werkgevers zijn verplicht om de gewerkte uren van hun werknemers bij te houden, inclusief overuren. Dit kan worden gedaan met behulp van een systeem voor tijdregistratie of door middel van urenstaten die door werknemers worden ingevuld. Het is van belang dat deze registratie nauwkeurig wordt bijgehouden om ervoor te zorgen dat werknemers correct worden gecompenseerd voor hun extra uren. Als een werkgever geen urenregistratie bijhoudt maar de werknemer wel, dan wordt in de rechtspraak vaak uitgegaan van de door de werknemer bijgehouden urenregistratie.
Vrijwillige overuren versus verplichte overuren
Bestaat er altijd aanspraak op vergoeding van overuren? Het antwoord daarop is nee. Als een werknemer besluit op eigen houtje en zonder overleg met de werkgever over te werken dan bestaat er geen recht op vergoeding van overuren. Er bestaat pas aanspraak op een vergoeding als een werkgever vraagt om over te werken of als er overuren worden gemaakt op verzoek van een werknemer en de werkgever daarmee instemt. Als er verder geen afspraken in de arbeidsovereenkomst of cao zijn gemaakt over de vergoeding van overuren dan worden de overuren tegen het normale uurloon vergoed. Ingeval van tijd-voor-tijd wordt één uur overwerk vergoed tegen één uur vrije tijd, tenzij daar andere afspraken over zijn gemaakt.
Als overwerk bij de functie hoort dan worden de overuren niet vergoed. Dit is dan vaak opgenomen in de arbeidsovereenkomst (met een bepaling waarin staat dat overwerk onderdeel uitmaakt van de functie en niet wordt vergoed). Vaak hoort bij deze functies een hoog basisloon waarin een vergoeding voor overwerk besloten ligt. Ook kan het zijn dat in bepaalde periodes sprake is van overwerk, bijvoorbeeld bij seizoenswerk. Werknemers krijgen dan het hele jaar door hetzelfde loon, maar werken in bepaalde periodes bijna niet en in andere periodes juist weer heel veel.
Advocaat arbeidsrecht
Neem voor meer informatie contact op met:
Advocaat / Curator
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat
mr. M. (Maartje) Roerdink
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
