Na overlijden vererft het vermogen van de overledene. De wet regelt wie erft en voor welke gedeelten, tenzij de overledene dat in een testament anders heeft geregeld. Zo kan een erfgenaam met lege handen komen te staan omdat hij bij testament wordt onterfd. Maar het kan ook zijn dat er geen vermogen van de overledene meer over is bij overlijden. De overledene heeft zijn vermogen dan tijdens zijn leven al weggegeven bijvoorbeeld door (grote) schenkingen te doen.
Legitieme
De wet bepaalt dat een kind van de overledene die volgens de wet erfgenaam zou zijn, altijd recht heeft op een gedeelte van de waarde van het vermogen van de overledene. Dat wordt de legitieme portie of legitieme genoemd. Wie geconfronteerd wordt met een lege nalatenschap of met onterving kan de legitieme inroepen en aanspraak maken op dit wettelijke erfdeel. Dat erfdeel wordt berekend over het nog wel aanwezige vermogen, waarbij de gedane schenkingen worden opgeteld. Bij het berekenen van de legitieme moet ook rekening gehouden worden met schulden van de nalatenschap. Van dat totaal (de ‘legitieme massa’) bestaat de legitieme dan uit de helft van wat het onterfde kind verkregen zou hebben als hij/zij niet onterfd zou zijn. Hij wordt dan legitimaris genoemd en is een schuldeiser van de nalatenschap.
Legaat
Schuldeiser word je ook als je bij testament een legaat krijgt. Met een legaat vermaakt de overledene een bepaald goed of een som geld aan iemand, die dan legataris wordt genoemd. Gaat het om een bepaalde zaak, dan wordt die afgegeven. Gaat het om geld dan moet dat betaald worden. De wet bepaalt echter dat een legaat pas uit de erfenis wordt voldaan als de overige schulden volledig kunnen worden betaald. Is dat niet mogelijk dan kan de legataris de erfgenamen aanspreken om de gelegateerde geldsom te betalen.
Legitieme en legaat, samenloop
Stel nu dat er niet genoeg geld is in de nalatenschap om zowel het legaat en alsook nog de legitieme uit te betalen.
De legitimaris kan zijn legitieme betaald krijgen door legaten en schenkingen zo veel aan te tasten dat hij die legitieme alsnog ontvangt. De legitimaris kan zo ook de legataris aanspreken naast degenen die van de overledene schenkingen hebben gekregen (dat heet ‘inkorting’). Dat kan voor de legataris tot gevolg hebben dat hij wat moet inleveren aan de legitimaris en niet volledig betaald krijgt.
De legataris kan ook aanspraak maken op volledige betaling uit de erfenis van de door de erflater gelegateerde geldsom. Maar dan moet er daarvoor wel genoeg geld in de erfenis zijn. Hebben de erfgenamen beneficiair aanvaard (zie daarover en andere blog) dan kan de legataris zich alleen verhalen op wat er in de nalatenschap nog aanwezig is maar niet op het privé-vermogen van de erfgenamen, terwijl hij ook niet de mogelijkheid heeft om de ontvangers van de schenkingen aan te spreken (inkorting), zoals de legitimaris dat wél kan.
Advocaat erfrecht in Zutphen
Een erfenis afwikkelen kan lastige vraagstukken opleveren. Wilt u goed en deskundig geïnformeerd zijn dan kan Voorink Advocaten u helpen. Bij erfrechtelijke problemen beschikken wij over kennis en ervaring om u goed te adviseren over uw rechten. Hebt u een vraag over erfrecht? Neem dan vrijblijvend contact op met:
mr. R.H.P. van de Venne
Advocaat
mr. J.W. (Wilja) Post
AdvocaatDeze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
