In de afgelopen jaren komt het opnemen van gesprekken door een werknemer steeds vaker naar voren in de rechtspraak. Als voorafgaand aan het gesprek toestemming wordt gevraagd voor de opname levert dit geen problemen op. Vaak wordt echter geen toestemming gevraagd en worden gesprekken stiekem opgenomen. Of het nu gaat om het vastleggen van belangrijke informatie, het beschermen van zichzelf tegen onrechtvaardigheid of het verbeteren van de communicatie, werknemers hebben verschillende redenen om gesprekken op te nemen. In hoeverre is het toegestaan om gesprekken stiekem op te nemen en wat kunnen daarvan de gevolgen zijn?
Regels voor het opnemen van gesprekken
Het opnemen van een gesprek wordt in principe niet strafrechtelijk gesanctioneerd. Voorwaarde is wel dat degene die het gesprek opneemt deelneemt aan het gesprek. Het opnemen van gesprekken tussen andere is wel strafbaar. Naast een strafrechtelijke sanctie kan ook de privacy van een gespreksgenoot worden aangetast als gesprekken stiekem worden opgenomen. Uit de rechtspraak blijkt echter dat niet snel wordt aangenomen dat er sprake is van een inbreuk op de privacy door het opnemen van een gesprek. Kortom: het stiekem opnemen van een gesprek is juridisch gezien toelaatbaar, mits degene die het gesprek opneemt deelneemt aan het gesprek.
Ethiek en professionele normen bij het opnemen van een gesprek
Naast juridische overwegingen is het belangrijk om ethische en professionele normen te overwegen bij het opnemen van gesprekken op de werkplek. Het zonder medeweten van andere betrokkenen opnemen van gesprekken kan als een schending van privacy worden beschouwd (ook al komt dat juridisch niet vast te staan) en kan het vertrouwen en de samenwerking op de werkplek schaden. Werknemers moeten altijd nadenken over de mogelijke gevolgen van het opnemen van gesprekken voor alle betrokken partijen. Het is daarbij verstandig om te streven naar transparantie en open communicatie.
Opgenomen gesprekken als bewijs
Bij een gerechtelijke procedure ligt de bewijslast bij degene die zich op een bepaald rechtsgevolg beroept. Dat betekent dat diegene moet kunnen bewijzen dat bepaalde omstandigheden zich hebben voorgedaan of dat bepaalde zaken zijn overeengekomen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een werknemer aan wie mondeling een bonus is toegekend of in geval van een ontslagzaak een werkgever die een werknemer ernstig heeft bedreigd. Als er geen getuigen zijn dan staat het woord van de ene tegenover het woord van de ander. In de rechtspraak is de conclusie dan dat de eisende partij niet in het bewijs is geslaagd en daarmee het rechtsfeit niet komt vast te staan.
Opgenomen gesprekken kunnen zeer waardevol zijn als bewijs. In de praktijk wordt niet alles schriftelijk vastgelegd. Kunnen opgenomen gesprekken worden gebruikt als bewijs? Het antwoord daarop is: ja, dat kan. Ook als de gesprekken stiekem zijn opgenomen. De waarheidsvinding in civiele procedures weegt zwaarder dan eventueel onrechtmatig verkregen bewijs. In stafrechtelijke procedures mag onrechtmatig verkregen bewijs soms niet worden meegenomen. Dat ligt anders in civiele procedures.
Gevolgen van het opnemen van gesprekken
Kunnen er gevolgen voor een werknemer zijn voor het opnemen van een gesprek? Die gevolgen kunnen er zeker zijn. Als een werknemer stiekem een gesprek opneemt en de werkgever daarvan op de hoogte stelt dan kan een werkgever zich op het standpunt stellen dat hierdoor de vertrouwensrelatie is verstoord. Het kan zijn dat een kantonrechter gezien deze omstandigheid de arbeidsovereenkomst ontbindt omdat er sprake is van een door de werknemer verstoorde arbeidsverhouding en/of van verwijtbaar handelen van een werknemer. Ontslag is dus de meest vergaande sanctie die een werkgever kan nemen tegen werknemers die gesprekken stiekem opnemen. Er zijn echter ook andere sancties mogelijk, zoals een waarschuwing.
Voor een werknemer is het dus van belang om een goed moment te kiezen om de werkgever op de hoogte te stellen dat er geluidsopnames zijn. Voor werkgevers is het belangrijk te beseffen dat het mogelijk is dat gesprekken stiekem opgenomen kunnen worden.
Advocaat arbeidsrecht
Neem voor meer informatie contact op met:
Advocaat / Curator
mr. drs. M. (Michiel) Vriezekolk
Advocaat
mr. M. (Maartje) Roerdink
Deze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
