Wat is een codicil en is dat ook een testament?
De term ‘codicil’ komt in de wet niet (meer) voor. Wel bepaalt de wet in artikel 97 van boek 4 van het Burgerlijk Wetboek dat het gaat om een onderhands, door de erflater geheel met de hand geschreven, gedagtekend en ondertekend stuk.
Een codicil moet dus geheel met de hand worden geschreven door de erflater zelf, moet door hem zijn gedateerd en ondertekend. Het is niet een ‘uiterste wil’ zoals een testament waarin de erflater bepaalt wat er met zijn nalatenschap, zijn vermogen per datum overlijden, moet gebeuren; de wet spreekt alleen van ‘beschikkingen’ die in een codicil kunnen worden geregeld. Is het codicil niet ondertekend dan is het nietig; dan werkt het niet. Is het codicil niet met de hand geschreven of ontbreekt de datum, dan kan de vernietiging daarvan worden ingeroepen.
Inhoud codicil
In een codicil kan een –beperkt- aantal zaken worden geregeld. De wet noemt (in boek 4 over het erfrecht):
- het maken van legaten van kleren, lijfstoebehoren en lijfsierraden en van bepaalde tot een inboedel behorende zaken en bepaalde boeken,
- bepaling dat deze goederen buiten een huwelijksgemeenschap (van de verkrijger) vallen en
- aanwijzing van een persoon die zich tegen openbaarmaking van auteursrechtelijk werk van de erflater zonder naamsvermelding kan verzetten.
Andere variant
Maar ook buiten deze erfrechtelijk wetgeving kan een erflater een beschikking maken bij codicil, met name op grond van artikel 19 van de Wet op de Lijkbezorging. Daar wordt de mogelijkheid geboden om een keuze vast te leggen tussen begraven, cremeren of een andere wijze van lijkbezorging als bij wet is toegestaan (bijvoorbeeld ter beschikkingstelling van de Wetenschap), alsook wat er met de as van de overledene moet gebeuren of in hoeverre organen ten behoeve van transplantatie mogen worden gebruikt.
Belang codicil
Bij de afwikkeling van de nalatenschap zal met een rechtsgeldig codicil daarom wel degelijk rekening gehouden moeten worden. Waar een erflater in zijn testament heeft bepaald dat (bijvoorbeeld) de inboedel vererft aan zijn partner, kan hij dat bij codicil herroepen of wijzigen door specifiek aangewezen sieraden, een bepaald goed of bepaalde boeken aan een ander dan die partner te legateren.
Executeur
Kon voorheen ook een executeur (een uitvoerder van een testament en beheerder van de nalatenschap) bij codicil worden aangewezen, is dat ná 1 januari 2003 niet meer toegestaan. Indien echter in een codicil van vóór 1 januari 2003 een executeur werd aangewezen, dan blijft die aanwijzing ook onder het huidige recht geldig op grond van de overgangswetgeving
Tot slot
Het codicil is dus geen testament maar kan wel eenzelfde werking hebben; het kan rechten en verplichtingen in het leven roepen en kan bestaan naast een testament.
Heeft u hierover vragen of heeft u hulp nodig om een nalatenschap correct af te wikkelen, neem dan contact op met één van hieronder genoemde advocaten.
Neem voor meer informatie contact op met:
mr. R.H.P. van de Venne
Advocaat
mr. J.W. (Wilja) Post
AdvocaatDeze blog beschrijft slechts enkele hoofdlijnen, beoogt niet volledig te zijn en is alleen bedoeld als een oriëntering van het toe te passen recht voor de in deze blog beschreven situaties. Aan deze blog kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
